Ga naar de hoofdinhoud

Kennisbronnen algemeen

Iedereen heeft wel eens iets te maken met de zorg of met duurzaamheid. Je hoeft geen zorgberoep te hebben om interesse te hebben in duurzame zorg. Bij de kennisbronnen vind je brede informatie over hoe we de zorg duurzamer kunnen maken. 

algemeen

Rapport Het effect van de Nederlandse zorg op het milieu. Methode voor milieuvoetafdruk en voorbeelden voor een goede zorgomgeving.

RIVM heeft uitgerekend dat de Nederlandse zorgsector voor zo’n 7 procent bij draagt aan de totale uitstoot van broeikasgassen. Dit is zowel uitstoot in Nederland als in het buitenland.

Dit percentage is een bevestiging van eerdere schattingen. Met een nieuwe methode is dit beter onderbouwd. De methode berekent het effect van de productie en gebruik van goederen en diensten in de zorg, niet alleen op klimaatverandering, maar ook op watergebruik, grondstoffengebruik (zoals metalen en mineralen), landgebruik en afvalproductie. Ook biedt deze methode de mogelijkheid om later nog meer effecten toe te voegen. Hier gaan we in op het achtergrond onderzoek naar de milieuvoetafdruk van de zorgsector. 

De Groene Zorg Alliantie is een koepelorganisatie voor zorgprofessionals die zich inzetten voor vergroening van de zorg en voor planetaire gezondheid. De Groene Zorg Alliantie is een bottom-up initiatief en vertegenwoordigt groene (toekomstig) zorgprofessionals op de werkvloer, van student tot specialist, van wetenschapper tot (evidence-based) activist.

Milieuplatform Zorgsector (MPZ) is een koepelvereniging voor duurzaamheid in de zorg. De organisatie heeft een breed netwerk van zorginstellingen, ziekenhuizen en duurzaamheidscoordinatoren. Samen hebben meer dan 400.000 medewerkers toegang tot lezingen, werk- en projectgroepen en praktische documenten.

De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) zet zich ook in voor duurzamere zorg. Het biedt nieuws, goede voorbeelden en brengt leden bij elkaar rondom dit thema. Samen met TNO ontwikkelde de NVZ een handleiding routekaart voor duurzamere zorggebouwen in de curatieve zorg.
Verder is er een besloten kennisnet-groep voor het uitwisselen van kennis rondom duurzamer zorg.

De NVZ maakt deel uit van het Programma Duurzame Zorg.

Om zorgorganisaties te ondersteunen bij het halen van de duurzaamheidsdoelstellingen heeft de Nederlandse ggz de toolkit Duurzaamheid ontwikkeld. Deze toolkit bevat specifieke informatie voor ggz-organisaties over verplichtingen en wetgeving, hulpmiddelen voor verduurzaming, inspirerende voorbeelden en handige websites. 

De Nederlandse ggz zich in voor de verduurzaming van haar zorg,  dit doen ze in nauw overleg met de overige zorgpartners in de care en cure. Als kompas wordt de Green Deal Duurzame Zorg gebruikt met daarbij onder andere de instrumenten de Portefeuilleroutekaart en de Milieuthermometer zorg. 

De Nederlandse ggz maakt deel uit van het Programma Duurzame Zorg.

ActiZ heeft een handige en overzichtelijke toolkit ontwikkeld die vrij toegankelijk is. Op de website van ActiZ zijn inspirerende voorbeelden te vinden van zorgorganisaties die aan de slag zijn met duurzaamheid. Voor de eigen leden heeft de organisatie daarnaast een platform voor bestuurders en een netwerk van duurzaamheidscoördinatoren.

ActiZ maakt deel uit van het Programma Duurzame Zorg.

De Vereniging Gehandicapten Zorg Nederland (VGN) ondersteunt haar leden op weg naar een duurzame samenleving, waaraan ook de cliënten een bijdrage leveren. Dan kun je denken aan zorgboerderijen of dagbesteding waarbij de cliënt in een winkeltje met duurzame producten werkt. Ook werkt de gehandicaptensector aan het verduurzamen van de zorggebouwen en de bedrijfsvoering. Samen met Milieuplatform Zorg (MPZ) en TNO helpt de VGN haar leden met routekaarten en technische oplossingen.

Om organisaties in de sector te ondersteunen en inspireren heeft de VGN de Toolkit Duurzaamheid gemaakt. De toolkit geeft zorgorganisaties concrete handvatten om aan de slag te gaan. In de toolkit staat informatie over duurzaamheid in de zorg, met handige websites en hulpmiddelen. Het bevat inspirerende voorbeelden uit de sector en informatie over wetgeving.

De VGN maakt deel uit van het Programma Duurzame Zorg.

De Nederlandse Federatie van Universitair Medisch Centra (NFU) maakt deel uit van het Programma Duurzame Zorg.

Zorg voor Beter, kennisplein voor iedereen die werkzaam is in de ouderenzorg en de zorg aan chronisch zieken, zowel in de verpleging, verzorging, thuiszorg als eerstelijnszorg. Met betrouwbare, actuele en praktijkgerichte kennis voor zorgmedewerkers, opleiders en bestuurders.

De Klimaatdokter helpt zorgverleners zich in te zetten voor duurzame  zorg. Hiervoor delen Klimaatdokters kennis, praktische tips en stappenplannen en inspirerende voorbeelden. Verder organiseren ze evenementen of geven ze presentaties over duurzamere zorg.

Het Greener NHS Programme verzamelt goede voorbeelden van plaatselijke zorgorganisaties en biedt praktische tips voor zorgprofessionals en zorgorganisaties. Zo zet het zich in voor veel minder vervuiling, CO2-uitstoot en geldverspilling in de zorg.

Healthcare Without Harm (HCWH) is de Europese tak van een wereldwijd netwerk voor duurzamere zorg. Het is een samenwerking van zorginstellingen, zorgprofessionals, overheden, onderzoeksinstellingen en organisaties voor duurzaamheid en gezondheid.
Iedereen is welkom bij hun kennisbank en evenementen. Het is ook mogelijk om lid te worden van hun netwerk Global Green and Healthy Hospitals. HCWH richt zich verder op actie voor duurzamere regels en wetten, in ieder Europees land apart en centraal via de EU.

Het Nordic Center of Sustainable Healthcare (NCSH) is een kennis- en netwerkorganisatie voor duurzamere zorg. Het NCSH brengt onder meer bedrijven, ziekenhuizen, plaatselijke overheden, universiteiten en goede doelen bij elkaar. Samen zetten ze zich in voor samenwerking, kennisdeling en innovatie.

Het NCSH wil:

  • Duurzame zorg bekender maken en hoger op de agenda zetten
  • Innovaties en financieringsmogelijkheden voor duurzame zorg meer bekendheid geven
  • De beste oplossingen en ideeën verzamelen
  • Verzamelde kennis delen met zorgverleners in de rest van de wereld.

The Lancet is een internationaal bekend wetenschappelijk tijdschrift. Ieder jaar brengt het een rapport uit over de effecten van klimaatverandering op gezondheid (Engels). Hier zit ook een deel in over de invloed van de leefomgeving.

minder CO2-uitstoot

Het Expertisecentrum Verduurzaming Zorg biedt praktische hulpmiddelen, voorbeelden en informatie voor duurzamer zorgvastgoed. Zo vind je hier onder meer hulp bij het maken van routekaarten voor minder CO2-uitstoot.

In 2019 berekende en analyseerde adviesbureau Gupta Strategists de CO₂-uitstoot van de zorgsector. In hun rapport 'Een stuur voor de transitie naar duurzame gezondheidzorg' vind je waar de meeste CO₂-winst te behalen is. Vastgoed en energie zijn daarbij grote bijdragers aan de uitstoot.

circulair werken

Het landelijk netwerk de Groene OK zet zich in om de zorg op de operatiekamer (OK) te verduurzamen. Het netwerk is een samenwerking van vijftien wetenschappelijke en beroepsverenigingen. Samen helpen zij zorgprofessionals die werken op de OK om op een duurzame manier aan de slag te gaan.

Green labs NL zet zich in voor duurzamere tests, onderzoeken, labs en onderzoeksinstellingen. Green Labs ondersteunt onderzoekers, studenten en andere labwerkers bij het vergroenen van hun laboratorium. Het deelt informatie en organiseert netwerkevenementen.

De Circulaire bouweconomie heeft veel informatie, nieuws en tips over hergebruik in de bouw en herbruikbaar bouwen.

Deze website bevat informatie over het Rijksbrede programma Circulaire Economie. De Rijksoverheid werkt daarin samen met het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen en andere overheden aan een duurzame economie voor de toekomst.

Internationale voorbeelden en wetenschappelijke inzichten over de circulaire economie.

minder medicijnresten in het water

Hier is alles te vinden over de ketenaanpak ‘Medicijnresten uit water’. Dat is een samenwerkingsverband tussen allerlei partijen, waaronder de overheid, zorgorganisaties, waterschappen, drinkwaterbedrijven en de farmaceutische industrie.

De Inspiratiegids 'Op weg naar een Duurzame Farmacieketen' wil zorgverleners, organisaties en bedrijven in de sector verder helpen met de verduurzaming binnen de geneesmiddelenketen. De gids, opgesteld door de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen, KNMP, Neprofarm, Bogin en Partners for Innovation, bevat actuele ontwikkelingen en praktijkvoorbeelden.

Gezonde omgeving in de zorg

Het RIVM doet onderzoek naar een duurzame zorg. Op de website zijn praktijkvoorbeelden van een gezonde omgeving in de zorg te vinden. Want wat werkt nu echt?

Eten+Welzijn ondersteunt zorgorganisaties en overheden op verschillende thema’s rond duurzaamheid, voeding, leefomgeving en het betrekken van zorgontvangers hierbij. Eten+Welzijn heeft informatie en advies voor zorgverleners, bestuurders en patiënten. Het biedt praktische tips, opleidingen en Lerende Netwerken.

In de toolkit vind je stappenplannen, voorbeelden en ook een spel om aan de slag te gaan met duurzamere voeding.

De Groene GGZ is een initiatief van Nature For Health en IVN Natuureducatie. Samen met een kerngroep GGZ instellingen uit heel Nederland, branchevereniging de Nederlandse ggz, de Buitenpsychologen, Green Mental Health, zorgverzekeraar CZ en VU-Amsterdam bouwen we aan een groene beweging in de mentale gezondheidszorg.

Mede mogelijk gemaakt door